Harmandir Sahib (Darbaar Sahib)

HET ONTSTAAN VAN DE HARMANDIR SAHIB

Sri Harmandir Sahib is ook bekend als Sri Darbar Sahib of de Gouden Tempel. Deze laatste naam heeft de tempel te danken aan zijn indrukwekkende schoonheid en gouden omhulling. Hij is een levend symbool van spiritualiteit en historische tradities van het Sikhisme. Al sinds zijn bouw is de tempel en het bij behorende reservoir een bron van inspiratie voor de Sikh gemeenschap. De oorspronkelijke geschiedenis van de plaats waar de Sri Harmandir Sahib gebouwd is, is gehuld in mysterie. Sommige verhalen duiden erop dat de plaats in de pre-historische periode al opmerkelijke religieuze waarde had in de vorm van een heilige bron (Amrit Kund).

Maar voordat de plaats werd geassocieerd met de Sikhs was de grond van de Harmandir Sahib een laagliggende plek met een kleine vijver (waar nu de Dukh Bhanjani Beri zich bevindt) omgeven door een jungle van bomen, en omcirkeld door de dorpen; Sultanwind, Tung, Gumtala en Gilwali. Ook bevond de plaats zich aan de noord-westelijke grens route en andere handelsroutes. De plaats was ook van geografische waarde, omdat deze een link vormde tussen India en Afghanistan. Desondanks bleef de plek onopgemerkt, tot het moment dat de Sikh Goeroes deze bezochten.
 

Legendes en wonderen zijn verbonden met het oorsprong van het heilige reservoir (de Amrit Sarowar). Er wordt gezegd dat Goeroe Amar Das nabij het reservoir juist dat kruid vond, dat nodig was voor de genezing van de huidziekte van Goeroe Angad, de tweede Sikh Goeroe.

Het verhaal van Rajni onderstreept de genezende werking van het reservoir. Rajni was de dochter van Rai Duni Chand, de belastinginner van Patti. Haar man genas van lepra nadat hij zich in het heilige reservoir had gewassen..
                                     

Goeroe Arjan Sahib, de vijfde Sikh Goeroe, kwam op het idee om een centrale plaats van aanbidding te creëren voor Sikhs. Eigenhandig heeft hij de architectuur van de Sri Harmandir Sahib ontworpen. Hiervoor al was door Goeroe Amardas Sahib, de derde Goeroe, het plan gemaakt om het heilige reservoir uit te graven. Dit plan is echter pas uitgevoerd door Goeroe Ramdas Sahib, onder toezicht van Baba Budha Ji. Het land was door de bijdragen van de plaatselijke dorpelingen al eerder, van de oorspronkelijke grondeigenaren, verworven door de Goeroe Sahibs. Ook het plan om daar een stad te vestigen werd gemaakt. Daarom werd er in 1570 A.D. ook een begin gemaakt aan de bouw van de stad en het reservoir. In 1577 A.D. waren beide projecten voltooid.

Goeroe Arjan Sahib liet in December 1588 A.D. (1 maart? 1645 Bikrmi Samvat) de eerste steen leggen  door de islamitische heilige Hazrat Mian Mir Ji van Lahore. Op het constructie werk werd door Goeroe Arjan Sahib zelf toezicht gehouden. Hierbij werd hij bijgestaan door prominente Sikh persoonlijkheden zoals Baba Budha ji, Bhai Gurdas Ji, Bhai Sahlo Ji and vele andere toegewijde Sikhs.

De Harmandir Sahib staat symbool voor de onverwoestbaarheid van het Sikh geloof. De Goeroe heeft bij het ontwerpen ervoor gezorgd dat de Harmandir Sahib vier deuren heeft; aan de noordelijke, westelijke, oostelijke en zuidelijke zijde is een deur gemaakt. Deze vier deuren moeten mensen uit alle verschillende kasten en rassen een welkom gevoel geven welkom te zijn. Mensen uit elke religie zijn welkom in de tempel.

Een andere heel bijzondere eigenschap aan de bouw van de Harmandir is dat de tempel, in plaats van op een verhoging, zoals de gewoonte is in de architectuur van de hindoeïstische tempels, zelfs lager dan haar omgeving gebouwd, zodat de bezoekers trappen af moeten lopen om een de tempel te bezoeken. Dit is gedaan om de gelukkige tempelbezoekers een gevoel van bescheidenheid, in plaats van egoïsme of hoogmoed mee te geven

De tempel is omringd door water, wat de uitzonderlijk mooie architectuur van het gebouw accentueert. Maar het water dient niet alleen om dit heilige gebouw bijzonder te maken. De ‘Tempel in het water’ heeft ook spirituele waarde. Puurheid van de ziel, helderheid van gedachten, eenvoud van karakter en het oplossen van dualiteit (‘Nirgun’ en ‘Sargun’) worden ook gesymboliseerd door het water.

Bhai Gurdas Ji (befaamd Sikh leerling gedurende de tijd van de Goeroes) droeg 'beleefdheid' toe aan het water. Water vloeit van grote hoogtes enkel naar beneden. Dit betekent dat elk mens met enig bekendheid,  grootsheid of rijkdom, tot het uiterste beleefd en bescheiden moet zijn of blijven. Er moet geen valse trots zijn. Water eigenlijk nodig in het leven van alle mensen, planten en dieren. Zonder water kan niemand overleven. Goeroe Nanak Dev Ji zei dat de aansluiting van mens met God voorbedacht moeten zijn, zoals vloeiend water dat loopt naar de zee. Indien het water stilstaat, gaat het bederven. Wees zo verbonden met God almachtige zoals vloeiend water en blijf altijd vers.

De volgende opmerkelijke ontwikkeling in verband met de Harmandir was het compleet maken van het heilig boek van de sikhs. Goeroe Arjan Dev verzamelde de echte hymnes (Banis) van de eerste vier sikh Goeroes waaraan hij zijn eigen compositie toevoegde evenals keuzes uit de teksten van hindoe devoten (Bhaktas) en moslim heiligen. De keuze voor de heilige teksten werd op het principe van de eenheid van God en de broederschap van alle mensen gemaakt. De heilige teksten werd onder de titel van 'Pothi Sahib' verzameld. Het heilige boek werd in juli 1604 voltooid. De Adi Granth, de naam waaronder het later bekend werd, werd in Augustus 1604 formeel in de Harmandir geïnstalleerd.

Baba Budha werd als de eerste toezichthouder (Granthi) van de tempel aangesteld. Van die dag aan begonnen de regelmatige erediensten, Kirtans en andere diensten in het heiligdom. Spoedig werd de Harmandir de belangrijkste plaats voor de eredienst, weergaloos in glorie en schoonheid.

De Harmandir kreeg de naam Goden Tempel (‘Swaran Mandir’) toen zijn bovenste deel in rijk gebosseleerde en zwaar vergulde lagen van goud werd bedekt. Dit gebeurde allemaal in de periode van Maharadja Ranjit Singh. Maharadja Ranjit Singh schonk 500.000 rupees (5 lakh Rs/-) voor het plaatsen van gouden platen op Sri Harmandir Sahib in 1803 A.D.

De architectuur van de Gouden Tempel vertegenwoordigt de hoogste prestatie van de sikhs in kunst en architectuur. De verenigde kunsten van decoratie, naqashi (specifiek soort interieur decoratie) en fresco's in de tempel tonen het bekwame vakmanschap van de Indiase artiest van de negentiende eeuw. Geen gebouw in de wereld kan met de Gouden Tempel wedijveren waar natuur en kunst in zo'n harmonische samengaan zo mooi is vormgegeven.

De Harmandir (ook bekend als Darbar Sahib) is niet alleen een plaats voor de eredienst, maar een centrale plaats voor de Sikh gemeenschap om zich te verzamelen. Het is het erfgoed van de Sikhs in hun vijf honderd jaar oude geschiedenis. Legenden en wonderen zijn met de heilige water tank verbonden terwijl indrukwekkend martelaarschap en grote overwinningen met verschillende plekken rondom de tempel zijn geassocieerd.

Het is de plaats waarvan iedere sikh droomt om hem te bezoeken.

GESCHIEDENIS VAN HARMANDIR SAHIB

De Sri Harmandir Sahib werd vele malen door de Afghanen en andere indringers binnengevallen en vernietigd. Keer op keer moesten Sikhs veel opofferen om hem te bevrijden en zijn onschendbaarheid te herstellen. Na het martelaarschap van Bhai Mani Singh ji in 1737 nam Massa Ranghar, de locale heerser ('Kotwal') van Amritsar, bezit van de Sri Harmandir Sahib in 1740 en veranderde hem in een hof en begon losbandige partijen en feesten te houden. Deze daden creëerde geweldige verbolgenheid onder de sikhs. Twee strijders, Sukha Singh en Mahtab Singh gingen de uitdaging aan om deze belediging te wreken. Zij gingen het tempel complex in vermomd als boeren, hakten het hoofd van Massa Ranghar af met een enkele slag van kirpan en vluchtten weg met het hoofd op een van hun speren. Na dit incident werd de veiligheid rond de Sri Harmandir Sahib verder aangescherpt en de tempel werd afgesloten.

Nu was het de beurt van Lakhpat Rai, een Hindoe Diwan van Lahore Darbar toen hij zwoer de volledige Sikh Natie te beëindigen. Om de dood van zijn broer Jaspat Rai te wreken, vervuilde hij de water tank (Sarovar) en ontheiligde Sri Harmandir Sahib in 1746. Hij verbood zelfs de naam 'Goeroe'. De Mughul machten marcheerden tegen de sikhs onder het bevel van Diwan Lakhpat Rai en Yahiya Kan. Een hevige strijd werd gevochten en de eerste holocaust ('Ghalughara') vond plaats in juni 1746. Hierbij werden bijna zeven duizend sikhs gemarteld. Drie duizend van hen werden in het openbaar geëxecuteerd in Lahore op de plaats die nu Shaheedganj word genoemd.

Na deze holocaust, namen de Sikhs, onder het efficiënte leiderschap van Sardar Jassa Singh Ahluwalia wraak en heroverde beide steden, Amritsar en Lahore, in maart 1748. Salabat Khan werd vermoord en de Sri Harmandir Sahib ontzet. Zij vierden Vaiskhi met geweldig enthousiasme door het zuiveren van de heilige water tank (Sarovar) en het herstellen van de dagelijkse gang van zaken (Maryada) bij de Sri Harmandir Sahib. Zij hielden ook de twee jaarlijkse bijeenkomst (Sarbat Khalsa). Ook het Diwali festival van 1748 werd enthousiast gevierd.

In 1757 viel Ahmad Shah Abdali India voor de tweede keer aan en hij viel ook Amritsar binnen. Hij sloopte Sri Harmandir Sahib en vulde de water tank (Sarovar) met afval. Na het horen van deze schending zwoer Baba Deep Singh ji Saheed, het hoofd van de stam ('Misl') Shaheedan, wraak voor deze belediging. Een bloedige strijd vond plaats in de dorp Gohalwar dichtbij Amritsar. Baba Deep Singh werd dodelijk verwond. Hij hield zijn bijna afgehakte hoofd met zijn linkerhand vast en ging met rechts verder met het neermaaien van zijn vijanden. Vechtend, bereikte deze unieke strijder de omgeving van de heilige tempel en legde zijn leven neer voor het handhaven van onschendbaarheid van Sri Harmandir Sahib.

Op 10 april 1762 viel Ahmed Shah Abdali, na de verschrikkelijke slachting van sikhs in Kup Harira, opnieuw Amritsar en de Sri Harmandir Sahib binnen. Bij deze gelegenheid kwamen duizenden Sikhs gewapend en ongewapend naar de tempel aan voor een heilig bad. Talloze Sikhs lieten hun leven in liefde voor hun heiligdom. Sri Harmandir Sahib werd opnieuw opgeblazen met buskruit en de heilige tank werd weer ontheiligd. Het wordt gezegd dat, terwijl het gebouw van het heiligdom werd opgeblazen, een rondvliegende baksteen de neus van Ahmed Shah raakte en hem dodelijk verwondde

Na de martelaarschap van Bhai Mani Singh ji werd de Sri Harmandir Sahib collectief beheert door de sikh stammen (misls) en vele verblijven (Bungas) werden gebouwd bij de tempel. Wanneer Sikh leiders Amritsar bezochten, bemoeide zij zich niet met de zaken van de tempel. Alle algemene bijeenkomsten werden in de  Akal Takhat Sahib (gebouw voor de ingang van de tempel) gehouden in de aanwezigheid van de Guru Granth Sahib, het Sikh heilige boek.

Tijdens de regering van Maharaja Ranjit Singh (1799 –  1849) was het bestuur van de Sri Harmandir Sahib onder de controle van de Sikh staat. De maharaja nam veel interesse in de ontwikkeling en verfraaing van de Sri Harmandir Sahib.

Tijdens de Britse periode (1849 –  1947), kwam de Sri Harmandir Sahib onder de controle van een man, de manager ('Sarbrah'), de kandidaat van Afgevaardigde Commissaris van Amritsar. De Afgevaardigde commissaris van Amritsar stelde ook een commissie van zogenaamde Sikh Sardars en huurlingen in. De ??(hindoe) priesters ('Pujaries'), tempel managers / hoofd priesters ('Mahants'), zangers, muzikanten ('Ragis') en ander functionarissen begonnen hun gebruikelijk deel van van de giften aan de Tempel af te romen.

Aan de andere kant werden hun onzedelijke daden binnen de tempelcomplexen oogluikend toegelaten door de manager ('Sarbrah').

Dit bracht grote verbolgenheid onder de sikhs te weeg, het resultaat hiervan was de Sikh Gurdwara Hervormingsbeweging. Opnieuw moesten sikhs hun leven offeren voor de Sri Harmandir Sahib en andere sikh heiligdommen. De Shiromani Akali Dal werd het speer punt in de strijd voor de hervorming van het beheer van de plaatsen voor de Sikh erediensten.

Uiteindelijk viel het doek voor de Gurdwara Hervormingsbeweging, toen met Sikh Gurdwara wet van 1925, de controle en het management van de Sri Harmindir Sahib aan de Shiromani Gurdwara Parbandhak Commissie (SGPC) werd toegekend. De SGPC is een representatief lichaam van de sikhs gekozen door middel van een volwaardige verkiezing.

In juni 1984 werd de tempel door het Indiase Leger, onder operatie 'Blue Star' aangevallen waarbij enkele honderden onschuldige Sikh pelgrims gedood werden.

(external : www.AkalTakhatSahib.com )

Het gebouw is gericht op de Harmandir Sahib en gebouwd door de zesde Goeroe Hargobind (1606 – 1644) in 1609. Het is sindsdien altijd het centrale zenuwstelsel geweest van het sikhisme. Alle geboden die de gemeenschap treffen in zijn geheel zijn van hier uitgebracht. De Akal Takhat werd reeds voor het rechtspreken voor de Sikhs gebruikt in de dagen van zijn bouwer.

De Akal Takhat werd enkele keren door de moslims overvallen. De onderste verdieping van het gebouw werd in 1874[1] gebouwd. Drie verdiepingen werden vervolgens door Maharaja Ranjit Singh toegevoegd. Een aantal wapens, gebruikt door Goeroe Hargobind, Goeroe Gobind Singh en andere Sikh helden, worden in de Akal Takhat bewaard. In 1984 tijdens Operatie 'blue star' werd de Akal Takhat door het Indiase Leger zwaar beschadigt.

Een negen-verdiepingen toren, die ter herinnering van Atal Rai werd gebouwd. Atal Rai (overleden in 1628) was een zoon van Goeroe Hargobind, die ook Baba Atal werd genoemd. Atal Rai stierf toen hij negen was. Hij werd 'Baba' (oude man) hoofd over jonge schouders genoemd. De toren werd tussen 1778 en 1784 gebouwd. Het is de enige in zijn soort in de stad met een hoogte van 40 meter (108 voet)

De Guru Ka Langaar is gevestigd naast de Goude Tempel. Zoals in alle Sikh Gurdwaras is de Langer hal, de plek waar alle mensen van alle geloven, geslacht, status enz. samen zitten in lange rijen om kosteloos het zelfde eenvoudige voedsel te eten. De Langer van de Gouden Tempel deelt op gewone dagen tussen de 40,000 en 70,000 maaltijden uit in deze unieke manier. Op hoogtij dagen loopt dit op tot 200.000 maaltijden. De service is 24 uren per dag open. Alle voedsel wordt bijeengebracht door schenkingen en bereidt en verdeelt door vrijwilligers die dit doen in onbaatzuchtige dienstverlening (sewa).

De Niwas is een vrije herberg voor de pelgrims die door de Tempel in stand wordt gehouden. Hij is gebouwd door de Gurdwara Commissie. Er zijn 228 kamers en 18 grote hallen. Verschillend van de gewone Herbergen ('Daramsalas') heeft deze Niwas faciliteiten als vrij beddengoed, veldbedden, lichten en ventilators enz. voor de huurders. Een kamer kan hier in het algemeen voor niet langer dan drie dagen achtereen gehuurd worden. De deuren van de herbergen zijn open voor iedereen. De huurders mogen  echter niets in strijd met de leerstellingen van Sikhism doen.

Er zijn 66 kamers in Guru Nanak Niwas, 22 met bijbehorende badkamer en 44 zonder badkamer, maar op elk vloer zijn 10 badkamers en spoel toiletten om het verblijf aangenamer te maken.

Er is het Akal Rust Huis met 26 kamers met tweepersoons bedden en bijbehorende bad kamers. Deze zijn beschikbaar voor een nominale huur.

Er zijn 92 tweepersoons kamers met bijbehorende badkamers in vier hallen. De kamers zijn te huur voor  50 roepies per dag.

Guru Arjan Dev Niwas is een accommodatie naast Guru Nanak Niwas met 100 kamers.

Het hoofdkwartier van de Shiromani Gurdwara Parbandhak Commissie is gevestigd in de Teja Singh Samundri Hal naast de Harmandir Sahib. De Gurdwara wet van 1925, droeg de controle van de historische Sikhs heiligdommen in de Punjab over naar de SGPC. Het is een representatief lichaam van de Sikhs gekozen door middel van een volwaardige verkiezing.

De Harmandir Sahib bezit een fijne verzameling van juwelen en waardevolle artikelen van aanzienlijk artistiek en historisch belang. De volgende verdienen een speciale vermelding: 

a) GOUDE DEUR PANELEN - Er zijn vier paren panelen voor elke dubbele deur een. 

b) GOUDE BALDAKIJN - Het baldakijn dat bezaaid is met kostbare juwelen, is een voorwerp van voortreffelijke vakkundigheid en geweldige artistieke waarde.

c) JEWELLED HOOFDBAND - Het is een geschenk van Maharaja Ranjit Singh. Hij was bestemd voor het huwelijk van de zoon van Maharadja Ranjit Singh. De Maharaja schonk hem aan de Harmandir Sahib.

Het centraal Sikh Museum heeft schilderijen van de Sikh Goeroes, Sikh heiligen, Sikh strijders en andere vooraanstaande Sikh leiders die op hun eigen manier veel verbeteringen hebben uitgevoerd en hebben bijgedragen aan de Sikhs godsdienst.

Foto’s: http://www.sikhs.org/golden/index.html