|
Sikhisme:
Een Introductie
|
|
Godsdienst - het echte werk
*Inleiding
Er zijn langzamerhand genoeg Nederlanders die op straat, of in
een Indiaas restaurant, Indiërs hebben gezien met tulband en
baard. En waarschijnlijk weten ze dat dit Sikhs zijn. Teveel
mensen weten niet meer dan dat, en hebben het idee dat Sikhisme
een exotische Indiase Godsdienst is. En exotisch zijn we: We
zien er 'vreemd' uit, en komen uit 'Verwegistan'. Hoewel......mijn
Punjabi vriend woont in Castricum, en ik, Harjinder Singh (of
Cornelis Heule) ben een Amsterdammer en woon in Punjab. We zijn
verbonden aan het Institute for Sikh Studies, dat onder andere
als taak heeft informatie te verstrekken over de leer van Guru
Nanak, de stichter van het Sikh geloof. Dit is geen godsdienstig
traktaatje, het gaat niet over : Bekeert U, bekeert U, het is
informatie, niet meer, niet minder.
DE SIKH GURU's
Om mee te begninnen, guru betekent leraar. De man die Ravi
Shankar sitar leerde spelen was zijn guru. Maar dir woord vaak
gebruikt als aanduiding van godsdienstige leraren, en in die zin
waren Mozes, Jezus, Mohammed en Buddha bijvoorbeeld guru's. Guru
Nana was de eerste Sikh Guru, en God openbaarde aan hem de leer
zoals door hem en zijn negen opvolgers gepreekt. Deze leer is
vastgelegd in verzen geschreven door 6 van de 10 Sikh Guru's ,
in de Sikh 'Bijbel' die wij Guru Granth Sahib noemenm. Guru
Nanak werd geboren in 1469 ni het deel van Punjab dat nu
Pakistaans is. De tiende en laatste Guru, Guru Gobind Singh
stierf in 1708.
Vanaf dat moment beschouwen wij Guru Granth Sahib als onze
leraar. De Guru's waren uiteraard naar ons idee heel bijzondere
mensen, en Guru Granth Sahib een heel bijzonder boek. De Guru's
waren zo dicht bij God, dat zij in staat waren het 'Licht' van
God met anderen te delen. Maar het was beslist niet hun
bedoeling dat men in plaats van God, nu de Guru's ging aanbidden.
De Guru's zijn de wegwijzers, de richting aangevers. Zij wijzen
de weg naar de Guru van de Guru's: God, of Wahe Guru (Schitterende
Leraar).
GOD
Eén God, Ware Naam, de Schepper, Kent geen Angst, Is Niemands
Vijand, de Tijdloze, Sterft niet en wordt niet Geboren, Zich
zelf Genoeg, gekend door de Guru.
Dit is de Mul Mantra, geschreven door Guru Nanak,
en je vindt deze mantra aan het begin van Guru Granth Sahib, en
hij wordt herhaald aan het begin van ieder hoofdstuk. Mul
betekent wortel, oorsprong. Sikhs geloven dat er maar
Eén God is, de god van de Christenen, van Joden,
Moslims, is een en de zelfde God. De vele Goden van de Hindu's
zijn een illusie, want er is maar één God.
Ware Naam, God's Naam, God's Woord is waar. Het evangelie
van Johannes begint met: In den beginne was het Woord, en het
Woord was bij God, en het Woord was God. En dat komt dan uit bij
Jezus: het Woord is vlees geworden. Wij zien dat anders:
natuurlijk is Jezus het vleesgeworden Woord, en Guru Nanak, en
ook Jan de Groot en Marie de Boer, de mussen de spinnen, kortom
de hele schepping is de uitdrukking van Gods Woord.
De Schepper, God is de het begin van alles, en hij zal
ook aan het eind zijn. Sikhs hebben geen scheppingsverhaal, ook
Guru Nanak weet niet hoe dat 'scheppen' gaat.
Kent geen Angst, Is Niemands Vijand, Niets en
niemand is even groot als God, zelfs als God bang zou kunnen
zijn, is er niets dat hem bang zou kunnen maken. En God is niet
een soort boeman, een boze Vader, of de wrekende God. Guru
Gobind Singh zegt: Hij is altijd de bron van de zoetste Nectar.
De Tijdloze, God was altijd, en zal altijd zijn. Sterft
niet, wordt niet geboren, Dit verwijst naar de cyclus van dood
en geboorte, een idee dat de meeste Indiase religies gemeen
hebben.
Zichzelf Genoeg, God heeft zich zelf geschapen, zichzelf
verlicht.
Gekend door de goedheid van de Guru. En wie is dat? De
Guru is God, maar voor de meeste mensen is de leraar een door
God geïnspireerde mens, voor sommigen, zoals Guru Nanak, is dat
God zelf, maar altijd is God de uiteindelijke leraar.
God is beslist niet een oude man met een lange baard, die in een
ruimte woont die hemel heet. God is overal, en God heeft geen
lichaam. Of als God een lichaam heeft dan is dat de hele
schepping, alle wezens, alle planeten, zonnen, melkwegstelsels
etc. God is Alles, Alles is God. God woont in alles en iedereen,
Gods Woord (Naam zeggen wij in Punjabi) is in je zelf, en God
hoort bij iedereen, van iedere godsdienst of niet-godsdienst.
God is geen Sikh, geen Moslim, geen Hindu. God is geen
Nederlander of Punjabi. God is geen man en geen vrouw. En God is
niet alleen passief aanwezig in zijn schepping, Hij (of Zij, of
Het) beïnvloedt die schepping.
HOE DIENEN WIJ GOD
In de Indiase traditie is er altijd een sterke ascetische
tendens geweest. Men vond dat de wereld een illusie was, een
droom van de Goden, en dat je de Goden het beste kon dienen,
door zo ver mogelijk weg te gaan van die wereld. Heiligen, of
zij die daarvoor doorgingen, leefden in woestijnen, bossen of
bergen. Maar vanaf Guru Nanak keerden de Sikh Guru's zich tegen
deze, in hun ogen, nutteloze dienst aan God. God is aanwezig in
zijn schepping, God is de schepping. de wereld is geen illusie,
maar door God gemaakt. En hoe kunnen we het beste God dienen ?
God heeft zelf niets nodig, God heeft geen behoefte aan liefde,
voedsel, kleding. Maar het is onze opdracht hem overal te zien,
in alles en iedereen. En daar dan ook naar te handelen. Sikhs
doen op typische Oosterse manier, aan meditatie, wij proberen
God altijd in gedachte te houden. Het is heel nuttig om daarvoor
's ochtends, voordat de drukte en het lawaai van de dag begint,
tijd vrij te maken. Maar dit moet samen gaan met praktische
mystiek, met het zien van God in de junkie, in een aids patiënt,
in Koerdische vluchtelingen, in de mevrouw naast ons die in haar
eentje 4 kinderen groot brengt. En we moeten God zien in alle
nationaliteiten en huidskleuren. Door de meditatie te verbinden
met deze praktische meditatie, krijg je het gevoel van éénheid,
van God is alles, alles is God.
Een egoïst is ver weg van God, en iemand die alleen goed is
tegen mensen die goed tegen hem zijn, is misschien op weg in de
juiste richting. En het kwaad, de zogenaamde duivel ? Dat is het
nastreven van je eigen belang, en hoe mateloze je dat doet, hoe
verder je van God komt. Het is beslist niet nodig om voortdurend
'goede werken' te doen. Vijftien miljoen moeder Theresas is erg
onpraktisch !
Guru schrijft prachtige gedichten over de bruiloft van de ziel
met God, over Gods licht dat overal is, over de natuur, het hele
universum, waarin je Hem kan vinden. Maar die mystiek gaat samen
met een praktisch leven, een leven in dienst van anderen. Het
post-moderne ikke, ikke, ikke en de rest kan stikke, de New-Age
religie die alleen de persoonlijke bevrijding preekt, de
christelijke kerken waar de dienst aan anderen niet, of niet
meer, gezien wordt als de weg naar God, dat alles past niet in
de Sikh filosofie.
Alleen leven voor een grotere, en duurdere auto, televisie,
video en dergelijke maakt echt niet gelukkig. En het is ook niet
deugdzaam om arm te zijn, bovendien kan je dan alleen aan je
volgende maaltijd denken. Teren op andermans kosten, leven als
bedelmonnik, van een uitkering leven als je in staat bent om te
werken, van je ouders geld feestvieren terwijl je eigenlijk moet
studeren, salaris ontvangen maar er niet, of maar zo'n beetje
voor werken, dat zijn allemaal dingen die tegen onze principes
zijn.
Veel mensen denken dat ze God dienen door iedere zondag met een
vroom gezicht vooraan in de Kerk te zitten. Of ze bidden 25 Onze
Vaders, lezen vele paginas in de Bijbel, en denken dan dat God
onder de indruk is. Gewoon in je werk, in je dagelijks leven, je
werk goed doen, zie het als dienstbaar zijn, eerlijk zijn, niet
je ondergeschikten afbekken en slijmen naar de baas. Niet meteen
lik op stuk geven, beantwoord boosheid eens met vriendelijkheid
! Kijk niet neer op mensen met met minder geld, een andere
huidskleur. Heb tijd voor anderen, tijd om te luisteren. En deel
je teveel met anderen, teveel geld en te veel tijd.
Hou één ding altijd voor ogen : de ware volgeling van God,
ongeacht van welke kerk / moskee / synagoge / tempel, streeft
naar vrede met zichzelf, met de wereld, met God, door te werken
voor vrede. Peace of Mind is alleen echt, wanneer je werkt aan
echte vrede. Echte vrede is meer dan geen oorlog, maar gaat
samen met rechtvaardigheid.
Ik heb in mijn leven een aantal mensen ontmoet, waarvan ik nu
achteraf begrijp dat zij naar God luisterden, dat zij naar Gods
wil leefden. De non in het ziekenhuis, waar ik geboren ben, de
gehandicapte (protestante) collega van mijn vader, de tante van
mijn vrouw, ook een non, die jaren lang in een kloostercel had
geleefd, maar later in een ziekenhuis werkte als verpleeghulp.
Alle drie mensen die gelukkig waren, zonder veel geld en luxe,
zonder alles wat wij zo nodig vinden voor ons geluk. En de
‘Heeroom’ van mijn vrouw, die het in de missie tot Aartsbischop
van een Afrikaans land had geschopt, die had het duidelijk niet,
die was een soort politicus in de Kerk, en niet de dienaar van
de mensen. Jezus zei: Wat je voor de minste van de mensen doet,
doe je voor mij. Guru Nanak zei: Zie God in alles en iedereen.
Dat betekent niet dat de leer van Jezus en die van de Sikh Gurus
het zelfde is. Maar ze zijn wel geïnspireerd door de zelfde God,
en dat is te merken. Natuurlijk leefde Jezus in het
Midden-Oosten van 2000 jaar geleden, en de Sikh Gurus in de
Punjab van vijf tot drie honderd jaar terug. Die verschillen
zijn terug te vinden in hun leer. Sikhs hebben het voordeel dat
Guru Granth Sahib geschreven is door de Gurus zelf, en niet door
volgelingen, zoals het Nieuwe Testament van de Bijbel.
Ik heb bijna 4 paginas vol geschreven, en kan zonder enige
moeite nog veel meer schrijven, zonder in herhaling te vervallen.
Maar dit is denk ik genoeg voor een eerste introductie. Geen
uitleg van het waarom van tulband en baard, geen verhaal over de
geschiedenis van Punjab tijdens en na de Gurus, geen vertaling
van fragmenten uit Guru Granth Sahib, de Sikh bijbel. En ondanks
mijn belofte aan het begin, heb ik wel gepreekt.
Als je geïnteresseerd bent, vragen hebt, kun je een e-mail
sturen.
|
|
"Eerst
creëerde God het licht en vervolgens door zijn omnipotentie,
schiep hij de gehele wereld. Vanuit dat Ene licht is het
hele universum verrezen. Wie is dan goed en wie is slecht?
Oh, mensen, mijn gebroeders, dwaalt gij niet in ongeloof. De
Schepping is in de Schepper en de Schepper is in de
Schepping. Hij is de volledige vulling van alle plaatsen"
- Guru Granth Sahib, Pg
1349-50
|
|
Waheguru Ji Ka
Khalsa Waheguru Ji Ki Fateh |
|
- Harjinder Singh Khalsa |
|
|
|
See Also :
Sikh
Rehat Maryada (Sikh gedragsregels en gebruiken)
:
Guru Nanak's boodschap
:
Sikhisme en het kastenstelse
: Sikhisme
en Mensenrechten |
|
|
| |
|
